مرکز اختلالات یادگیری بهیاد

مرکز اختلالات یادگیری بهیاد

ساعت کاری 14 الی 21 شب

اختلالات ارتباطی(1)

ارتباط به معنای فرستادن،‌ دریافت و تبادل اطلاعات است که این اطلاعات شامل حقایق، افکار، احساسات، درخواست ها و ...می باشد وزبان ابزار فکر  ووسیله ارتباط وابزار زندگی اجتماعی است. برای کودکان رشد و تکامل زبان تأثیر عمیقی روی سایر جنبه های رشد آنان دارد. به طور مثال توانائی زبانی و کلامی مناسب کودک باعث رشد او در زمینه بازی، ارتباط با همسالان، پیشرفت تحصیلی، شناخت عمومی و تکامل رفتاری و هیجانی او می گردد. برعکس چنانچه عملکرد ارتباطی کودک حتی به شکل خفیف مشکل داشته باشد با پیامدهای زیان آور اجتماعی و افزایش خطر ابتلاء به اختلالات ارتباطی همراه است.

مواردی که عملکرد ارتباطی را به خطر می اندازد:

تاخیر در رشد گفتار،اختلال درتولید(بد تلفظ کردن صداها)،اختلال  در روانی گفتار(لکنت)،اختلال در صوت،اختلال در تشدید (کیفیت صدا)،شکاف کام، فلج مغزی،کم شنوایی،اختلال در یادگیری،اتیسم وسکته های مغزی(آفازی)

تاخیر در رشد گفتار:

کودک طبیعی.تا قبل از 1 سالگی تک کلمات را بیان می کند. تا 2 سالگی جملات دو کلمه ای و همینطور با افزایش سن ذخیره واز گان نیز بیشتر می شود.ولی گاهی اوقات به دلایل مختلف از قبیل نا شنوایی عقب ماندگی ذهنی فلج مغزی عوامل محیطی و مشکلات جسمی و غیره کودک دیر تر از حد طبیعی شروع به صحبت می کنند. مثلا: کودکی که در یک محیط ساکت بزرگ می شود از تحریکات کلامی لازم برای الگو سازی محروم است.

اختلال در تو لید:

ویژگی اصلی این ا ختلال ناتوانی در استفاده از آواهایی است که معمولا در هر مرحله از تحول بر حسب سن وزبان فرد کسب می شود.این اختلال می تواند به اشتباههایی در تولید ،به کار بردن یا سازماندهی آواها منجر شود.برای مثال یک آوا جانشین آوای دیگر می شود.(مانند س به جای ش:سام به جای شام)و یا آنکه فرد یک آوا مانند آوای پایانی یک کلمه را جا می اندازد. در شکل وخیم این اختلال بیان کودک حتی برای افراد خانواده وی قابل فهم نیست.در شکلهای خفیفتر، تنها وقتی می توان اختلال را رد یابی کرد که کودک به یک محیط اجتماعی مانند کودکستان یا مدرسه وارد شود و نتواند گفته هایش را به دیگران بفهماند.(DSM IV1994)

اختلال در روانی گفتار (لکنت):          

 لكنت عبارت است از تكرار ، مكث ، گير يا كشيده گويي صداها ، هجاها و يا كلمات در طول زنجيره گفتار.(دهقانی هشتجین1370:ص32). مشكلات روحي و عاطفي از جمله اضطراب ، حساسيت زياد از حد ، دست پاچگی و ترس و افسردگی در بین آن ها شایع است.این افراد معمولا گوشه گیرند و از تماس با افراد دیگر خودداری می کنند.ودر هنگام صحبت رفتار هایی مانند پلک زدن ،شکلک در آوردن،لرزش لبها ویا کج کردن سر دیده می شود.

بعضی از این افراد ممکن است در مواقعی کاملا روان صحبت کنند مثلا با اعضای خانواده و دوستان نزدیک ولی در ارتباط با افراد غریبه، صحبت کردن با معلم ، در کلاس یا با تلفن این گیر ها به حد اکثر خود می رسند . در بعضی موارد که لکنت شدید است هر سه نوع گیر، تکرار و کشش در گفتار مشاهده می شود .

بیشتر متخصصان گفتار و زبان سعی می کنند تا به فرد کمک کنند تا نگرش و نگرانیهایش را در مورد شیوه گفتارش تغییر دهد. گروهی از کسانی که لکنت زبان دارند می گویند که لبهایشان در هنگام سخن گفتن باز نمی شود. به آنها می آموزند که چگونه با این حالت مقابله کنند.

کم شنوایی:

به دلیل اهمیتی که شنوایی در درک گفتار و تصحیح اشتباهات آن دارد هر گونه اختلال در شنوایی بر آن اثر می گذارد.مشکلات گفتاری حاصله شامل اختلال در تولید صحیح صداها ،شناخت محدود،واژگان محدود،اختلال صوت وغیره.

چگونه می توان مهارت گوش دادن در کودک را ایجاد کرد:

والدین باید بدانند هیچ صدایی مهمتر از اصوات گفتاری نیست.همواره بکوشید برای جلب توجه کودک از گفتار استفاده کنید.اگر هنگامی که صدایش می زنید پاسخ نمی دهد نزدیکتر شوید ودوباره صدایش کنید.اگر باز هم پاسخ نداد اجازه دهید شما را ببیند ودوباره صدایش کنید.کم کم یاد خواهد گرفت که بین شما وصدایتان ارتباط یرقرار کرده وتوجه کند.  باید به پدر ومادر یاد آوری کرد در هنگام بازی ،شیوه صحبت کردن آنها ،الگوی کودک است.پس باید به درستی به گونه ای طبیعی و در حد فهم کودک با او صحبت کرد.

نقش والدین در گفتار درمانی:

والدین باید با مراحل رشد طبیعی گفتار وزبان آشنا شوند.

والدین باید در نظر بگیرند که متناسب با سن کودک با  او حرف بزنند.     

والدین باید آواسازی های کودک را تقویت کنند و به وی منعکس کنند تا تشویق شود.

وقتی کودک آواسازی می کند با خشنودی پاسخ دهند ودر او انگیزه ایجاد کنند.

کودک باید پاسخ های کلامی والدین را مشاهده کند ،یعنی  دهان وچهره والدین پوشیده نباشد و نزدیک کودک باشند.در داخل دهان آنها  مواد غذایی وسیگار نباشد. وروبروی کودک قرار بگیرند.    

در مراحل نخستین گفتار خیلی روی تلفظ کودک حساس نباشید ولی اگر تلفظ ا و خیلی نا مفهوم بود و شما خواستید با تکراردوباره واژه فرصت بیشتری برای دیدن وشنیدن به کودک بدهید.باید مواظب باشید این کار شما و تکرار واژه این غکر را برای کودک به وجود نیاورد که از تلاش او راضی نیستیدیا گفتارش را درست درک نمی کنید.بکوشید واژه را به صورت محاوره ای به کار ببرید.